काठमाडौं । नेपालको इतिहासमा कालो त्रासदिपूर्ण दिनका रुपमा रहेको दारबार हत्यकाण्ड भएको २२ बर्ष पुरा भएको छ ।
२०५८ साल जेठ १९ गते शुक्रबार राति उच्च सुरक्षा घेरामा रहेको राजदरबार भित्रै भयानक हत्याकाण्ड भएको थियो । उक्त गोलिकाण्डमा परि तत्कालिन राजा विरेन्द्र शाहको वंशनाश भएको थियो । तत्कालिन राजा विरेन्द्र सहित रानि ऐश्वर्य, युवराज दिपेन्द्र, राजकुमार निराजन, राजकुमारी श्रुतीसहित अन्य परिवारका सदस्यहरु मारिएका थिए ।
यसरी राजपरिवारकै वंशविनाश हुनेगरि भएको त्यो कहालिलाग्दो घटना भएको २ दशक भन्दा बढी भइसक्दा पनि घटना भने अझै पनि रहस्यकै गर्भमा छ । हत्याकाण्डपछि तत्कालिन प्रधानन्यायाधिश केशव प्रसाद उपाध्यायको संयोजकत्वमा गठित उच्चस्तरिय छानबिन समितिले जेठ १९ को घटनामा तत्कालिन युवराज दिपेन्द्रलाई दोषी देखाएको थियो ।
उक्त प्रतिवेदनमा युवराज दिपेन्द्रले परिवारका सवै सदस्यलाई गोली हानि हत्या गरेको र पछि आफुले पनि गोली हानि आत्महत्या गरेको भनि उल्लेख गरिएको छ । तर, युवराज दिपेन्द्र माथि लागेको यो आरोप पत्याउन कुनैपनि नेपाली तयार छैनन् । उदार राजाको छवि बनाएका वीरेन्द्रको बंश नाश भएपछि नेपालमा राजतन्त्र धेरै समय टिक्न सकेन ।
राजा वीरेन्द्रपछि उनका माइला भाइ ज्ञानेन्द्र शाह राजगद्दीमा आसीन भए । तर, तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्र पनि आफ्नै दाजुको वंशनाश हुनेगरि भएको उक्त घटनाको सत्य तथ्य छानबिन गर्न लागेनन् । बरु प्रत्यक्ष शासनसत्ता हातमा लिएर तानाशाही बन्न खोज्दा नेपालका राजनीतिक दलहरुले २०६२/६३ मा दोस्रो जनआन्दोलन चर्काए र नेपाललाई गणतान्त्रिक मुलुक नै घोषणा गरे ।
नारायणहिटी दरबार हत्याकाण्डको ७ वर्षपछि अर्थात २०६५ जेठ १५ गते मुलुकबाट राजतन्त्र समाप्ति र गणतन्त्र स्थापनाको घोषणा भयो । ज्ञानेन्द्र शाह नै नेपालको इतिहासमा अन्तिम राजा बन्न पुगे । तत्कालिन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाले समेत यो घटनालाई ग्राण्ड डिजाइनको संज्ञा दिएका थिए । तर, यो घटनाको गा्रण्ड डिजाइनर को हो ? र कि नगरियो भन्ने कुरा रहस्य कहिले खुल्ने हो त्यसको कुनै टुङ्गो छैन् ।
कोइराला मात्रै होइन नेपाली राजनीतिको हरेक मोडमा शासन सत्ता सम्हालेका धेरैले दरबार हत्यकाण्ड षड्यन्त्र भएको र यसको गहिराइमा पुगेर छानबिन गर्नुपर्ने बताउँदै आएका छन् । तर यो बिषय उनिहरुको भाष्णमा मात्रै सिमित भएर हराउने गरेको छ । बर्तमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पनि आफ्नो तेस्रो प्रधानमन्त्री कालमा इतिहासमा भएको विभत्स हत्याकाण्डको उजागर गर्ने बताउँदै आएका छन् ।
दरबार हत्यकाण्डको त्यो विनाशकारी घटनाको २२ बर्ष पुरा भइसक्दा पनि नेपाली जनताले उक्त घटनाको चित्बुझ्दो कारण नपाउनु दुःखद हो । आजपनि जेठ १९ को त्यो कहालिलाग्दो घटना सम्झिदा हरेक नेपालीको मन झस्कीने गर्छ । हुन त नेपाल जस्तो दण्डहिनता मौलाइरहेको देशमा यस्ता घटनाका दोषीले न्याय नपाउनु कुनै नौलो बिषय भने होइन् । नेपालको इतिहासमा यस्ता धेरै घटना छन् जुन घटनाले दोषीले अवषेश छोडेर जाँदा समेत पिडितले न्याय पाउन सकेका छैनन् ।
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भनेजस्तै देशमा सुशासन र समृद्धि खोज्ने हो भने यस्ता विभत्स हत्याकाण्डको छानबिन गरि सत्य तथ्य बाहिर ल्याउन जरुरी छ ।
प्रतिक्रिया